Το ροχαλητό είναι πολύ κοινό αφού το 20% περίπου των ενηλίκων ροχαλίζει και μάλιστα τόσο δυνατά ώστε να είναι ενοχλητικό. Συνήθως οι άντρες ροχαλίζουν 3 φορές περισσότερο από τις γυναίκες.
Η υπνική άπνοια είναι η επαναλαμβανόμενη διακοπή της ροής του αέρα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Υπάρχουν δύο είδη, η κεντρικού τύπου και η αποφρακτικού τύπου άπνοια. Στην κεντρικού τύπου άπνοια, ο εγκέφαλος δεν στέλνει τα κατάλληλα σήματα στους αναπνευστικούς μύες και δεν υπάρχει καμία αναπνευστική προσπάθεια. Στην αποφρακτικού τύπου άπνοια, που είναι η πιο κοινή, υπάρχει απόφραξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, παρά την αναπνευστική προσπάθεια του ασθενούς. Ο ασθενής σε αυτήν την περίπτωση φαίνεται ότι παλεύει να αναπνεύσει, ενώ επίσης μπορεί να ξυπνήσει κατά τη διάρκεια του ύπνου αρκετές φορές.
Είναι σοβαρή πάθηση η υπνική άπνοια;
Η υπνική άπνοια είναι μία πάθηση που χρήζει διερεύνησης διότι μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές.
Η διαταραχή του ύπνου που είναι το αποτέλεσμα της υπνική άπνοιας, προκαλεί προβλήματα κούρασης κατά την ημέρα, υπνηλίας, πονοκεφάλου, μειωμένης ικανότητας συγκέντρωσης και μνήμης και επιπλέον κοινωνικά προβλήματα επηρεάζοντας δυσμενώς την εργασία και τις ανθρώπινες σχέσεις. Υπάρχει ακόμη αυξημένος κίνδυνος τροχαίων και εργατικών ατυχημάτων.
Κατά τη διάρκεια της άπνοιας, υπάρχει απότομη πτώση του επιπέδου οξυγόνου στο αίμα και δημιουργία υψηλών αρνητικών ενδοθωρακικών πιέσεων, γεγονός που αυξάνει την αρτηριακή πίεση και επιβαρύνει το καρδιαγγειακό σύστημα, προκαλώντας αρρυθμίες. Μπορεί έτσι να αυξηθεί ο κίνδυνος για υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια και αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.
Λόγω ανάπτυξης αντίστασης στην ινσουλίνη μπορεί με την υπνική άπνοια να αυξηθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
Η υπνική άπνοια προκαλεί ανησυχία και κατά τη διάρκεια της αναισθησίας, ιδιαίτερα για μεγάλης διάρκειας χειρουργεία, αυξάνοντας την πιθανότητα αναπνευστικών προβλημάτων και περαιτέρω σοβαρών επιπλοκών.
Ποιοί παράγοντες παίζουν ρόλο στο ροχαλητό και την υπνική άπνοια;
Οι παράγοντες που παίζουν ρόλο είναι το βάρος, η ηλικία, η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα, η κατανάλωση ηρεμιστικών φαρμάκων, κληρονομικοί παράγοντες, καθώς και διάφορα αίτια που εμποδίζουν τη ρινική αναπνοή όπως για παράδειγμα το στραβό διάφραγμα και οι ρινικοί πολύποδες. Στο παιδιά οι υπερτροφικές παρίσθμιες αμυγδαλές και αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια) παίζουν σημαντικό ρόλο.
Πώς γίνεται η διάγνωση της υπνική άπνοιας;
Σίγουρα, το ιστορικό που αφορά τα συμπτώματα και την ποιότητα του ύπνου, ιδιαίτερα με τη βοήθεια κάποιου άλλου ατόμου που βρίσκεται στο ίδιο σπίτι, δίνει πολύτιμες πληροφορίες στο γιατρό. Σημαντικά είναι το κληρονομικό ιστορικό και το ιστορικό που αφορά συνυπάρχουσες παθήσεις, το δείκτη μάζας σώματος (BMI) και τη φαρμακευτική αγωγή.
Το πιο σημαντικό τμήμα της διερεύνησης της υπνική άπνοιας είναι η μελέτη ύπνου. Αυτή γίνεται σε συνεννόηση με τον Πνευμονολόγο, σε Νοσοκομεία, σε Κέντρα μελέτης ύπνου ή στο σπίτι με φορητή συσκευή. Με ειδικό εξοπλισμό ελέγχεται κατά τη διάρκεια του ύπνου ο αριθμός των αναπνοών, η ροή του αέρα, ο κορεσμός του αίματος σε οξυγόνο, η καρδιακή λειτουργία και διάφορες άλλες παράμετροι. Μπορεί να καθοριστεί αν ο ασθενής πάσχει από σύνδρομο υπνικών απνοιών ή μόνο ροχαλητό, καθώς επίσης και αν πρόκειται για κεντρικού ή αποφρακτικού τύπου υπνική άπνοια. Επιπλέον, μπορεί να υπολογιστεί ο συνολικός αριθμός επεισοδίων άπνοιας, ο δείκτης άπνοιας, η χρονική διάρκεια της άπνοιας και ο χρόνος υποξίας.
Σε περίπτωση αποφρακτικού τύπου άπνοιας, σημαντική είναι η Ωτορινολαρυγγολογική εξέταση. Με τη βοήθεια εύκαμπτου ενδοσκοπίου, μπορεί να καθοριστεί σε ποιό επίπεδο υπάρχει απόφραξη στον ανώτερο αεραγωγό και τί μπορεί να γίνει για να βελτιωθεί η κατάσταση.
Τί μπορείτε να κάνετε για να βελτιώσετε τα συμπτώματα;
Είναι αλήθεια ότι η απώλεια βάρους βελτιώνει το ροχαλητό και τις υπνικές άπνοιες. Το επιπλέον βάρος σημαίνει ότι υπάρχει εναπόθεση λίπους και στην περιοχή γύρω από τον ανώτερο αεραγωγό, αυξάνοντας την πιθανότητα απόφραξης σε κατάσταση χαλάρωσης, όπως είναι ο ύπνος. Ακόμη και χειρουργική παρέμβαση να ενδείκνυται, η απώλεια βάρους είναι η πρώτη συμβουλή που θα ακούσετε από το γιατρό σας.
Επίσης, το αλκοόλ χαλαρώνει τους μύες που βρίσκονται στην περιοχή του φάρυγγα και προκαλείται σύμπτυξή τους κατά τον ύπνο, με αποτέλεσμα την επιδείνωση του ροχαλητού και των απνοιών. Έτσι, η αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα.
Το κάπνισμα επιδεινώνει τη φλεγμονή στον αεραγωγό. Οι καπνιστές έχουν 3 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν υπνική άπνοια από τους ανθρώπους που δεν έχουν καπνίσει ποτέ. Συστήνεται, λοιπόν, η διακοπή του καπνίσματος και να θυμάστε ότι η διακοπή καπνίσματος δεν συνδέεται με την επαναπρόσληψη βάρους.
Υπάρχει θεραπεία;
Εφόσον τεθεί η διάγνωση της υπνικής άπνοιας, υπάρχει η δυνατότητα, σε συνεννόηση με τον Πνευμονολόγο, χρήσης μιας ειδικής συσκευής που ονομάζεται CPAP (Continuous Positive Airway Pressure). Αυτή περιλαμβάνει μια μάσκα που φοράει ο ασθενής κατά τη διάρκεια του ύπνου και τη χορήγηση αέρα με θετική πίεση μέσω της συσκευής, σε μια προσπάθεια να μείνει ανοιχτός ο αεραγωγός καθόλη τη διάρκεια του ύπνου. Είναι μια αποτελεσματική θεραπεία, αλλά δεν είναι εύκολα ανεκτή από όλους τους ασθενείς.
Στην περίπτωση της απόφραξης του ανωτέρου αεραγωγού ως αίτιο της υπνικής άπνοιας, ο Ωτορινολαρυγγολόγος είναι σε θέση να προτείνει την ενδεικνυόμενη χειρουργική παρέμβαση, ανάλογα με την περιοχή όπου εντοπίζεται η απόφραξη.
Η βελτίωση της ρινικής αναπνοής με χειρουργείο ευθειασμού του ρινικού διαφράγματος, σμίκρυνσης (καυτηριασμού) των ρινικών κογχών ή λειτουργικής ρινοπλαστικής μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα. Σε περίπτωση ρινικών πολυπόδων, ενδείκνυται η Λειτουργική Ενδοσκοπική Χειρουργική Ρινός και Παραρρινίων κόλπων (FESS).
Σε περίπτωση υπερτροφίας των παρίσθμιων αμυγδαλών, ενδείκνυται η αμυγδαλεκτομή, ενώ για την υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια) προτείνεται η αδενοτομή. Εάν χρειάζεται περαιτέρω αφαίρεση ιστών από την περιοχή του φάρυγγα, μπορεί να γίνει σταφυλοφαρυγγουπερωϊοπλαστική. Σε ήπιες περιπτώσεις η χειρουργική παρέμβαση μπορεί να περιοριστεί σε σμίκρυνση της σταφυλής ή στη χρήση ραδιοσυχνοτήτων για τη συρρίκνωση ιστών, όπως της μαλθακής υπερώας και της βάσης γλώσσας.
Σε περίπτωση υπερτροφίας της βάσης γλώσσας, επιδεινώνεται η άπνοια κατά τον ύπνο, ειδικά όταν ο ασθενής κοιμάται ανάσκελα, με αποτέλεσμα η βάση γλώσσας να πέφτει προς τα πίσω, λόγω βαρύτητας και χαλάρωσης των μυών και να αποφράσσει την περιοχή του λάρυγγα. Υπάρχει η δυνατότητα πλέον με τη Ρομποτική Χειρουργική (Transoral Robotic Surgery) να γίνεται λεπτομερής αφαίρεση τμήματος ή και ολόκληρης της γλωσσικής αμυγδαλής που αποτελεί τη βάση γλώσσας, με τη μικρότερη καταστροφή των γύρω ιστών. Αυτή η επέμβαση μπορεί να γίνει συνδυαστικά με αμυγδαλεκτομή, πάλι με τη χρήση του Ρομπότ και να βοηθήσει σημαντικά σε επιλεγμένες περιπτώσεις ασθενών.
Κλείστε ραντεβού στο Ιατρείο για μια πλήρη ΩΡΛ εξέταση και συζήτηση για την ενδεικνυόμενη για εσάς θεραπεία.
