Τί είναι ο θυρεοειδής αδένας;
Ο θυρεοειδής αδένας βρίσκεται στον τράχηλο μπροστά από την τραχεία, μεταξύ του στέρνου και του μήλου του Αδάμ. Έχει σχήμα που μοιάζει με πεταλούδα. Αποτελείται από δύο λοβούς με σχήμα τρίπλευρης πυραμίδας, τον αριστερό και το δεξιό, οι οποίοι ενώνονται με μία γέφυρα που λέγεται ισθμός.
Σε κάθε λοβό του υπάρχουν από 2 παραθυρεοειδείς αδένες, ένας στο άνω τμήμα του λοβού και ένας στο κάτω τμήμα. Οι 4 παραθυρεοειδείς αδένες είναι υπεύθυνοι για τον έλεγχο του ασβεστίου που κυκλοφορεί στο αίμα.
Επίσης, πίσω από το θυρεοειδή αδένα, και συγκεκριμένα στη σχισμή που σχηματίζεται μεταξύ της τραχείας και του οισοφάγου, υπάρχει σε κάθε πλευρά το παλίνδρομο λαρυγγικό νεύρο, που είναι υπεύθυνο για την κινητικότητα της αντίστοιχης φωνητικής χορδής.
Ο θυρεοειδής αδένας ανήκει στους ενδοκρινείς αδένες και η λειτουργική του δραστηριότητα ελέγχεται από τη θυρεοειδοτρόπο ορμόνη (TSH) η οποία εκκρίνεται από την υπόφυση. Παράγει τις θυρεοειδικές ορμόνες, θυροξίνη (Τ4) και τριιωδοθυρονίνη (Τ3), η οποίες απελευθερώνονται στην κυκλοφορία του αίματος και βοηθάνε στον έλεγχο του μεταβολισμού, καθώς και την καλσιτονίνη που παίζει ρόλο στον έλεγχο του ασβεστίου που κυκλοφορεί στο αίμα.
Τί είναι οι όζοι θυρεοειδούς αδένα;
Οι όζοι είναι μορφώματα που μπορούν να σχηματιστούν εντός του θυρεοειδή αδένα. Είναι τόσο κοινό εύρημα που φανταστείτε ότι εάν κάναμε υπέρηχο τραχήλου τυχαία σε ορισμένους ανθρώπους, θα βρίσκαμε ότι περίπου το 50-70% αυτών θα είχε όζο στο θυρεοειδή αδένα. Σε ορισμένους από αυτούς ο όζος μεγαλώνει τόσο ώστε να είναι αισθητός από την ψηλάφηση. Οι όζοι είναι πιο συχνοί στους μεγαλύτερους σε ηλικία ασθενείς και στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες.
Το 95% των όζων είναι καλοήθεις.
Πώς γίνεται η διερεύνηση των όζων θυρεοειδούς αδένα;
Σε περίπτωση όζων στο θυρεοειδή αδένα, είναι καλό να υπάρχει τακτική παρακολούθηση από ειδικό Ενδοκρινολόγο. Ο ιατρός συνήθως παραγγέλνει αιματολογικές εξετάσεις που αφορούν τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.
Η διερεύνηση των όζων γίνεται με υπερηχογράφημα. Ο ακτινολόγος που εξειδικεύεται στους υπερήχους αξιολογεί τη θέση, το μέγεθος και τα χαρακτηριστικά ενός όζου. Οι πληροφορίες που λαμβάνει από την εξέταση καθορίζουν την ανάγκη λήψης βιοψίας σε περίπτωση υποψίας για κακοήθεια. Η βιοψία περιλαμβάνει τη λήψη κυττάρων με λεπτή βελόνα (Fine Needle Aspiration – FNA) για κυτταρολογικό έλεγχο, ενώ όταν αυτή δεν είναι διαγνωστική μπορεί να γίνει επανάληψη της FNA ή να γίνει core-biopsy που αφορά λήψη ιστού για παθολογοανατομική εξέταση. Σε περίπτωση καλοήθων χαρακτηριστικών των όζων δεν συστήνεται βιοψία.
Συνήθως δεν είναι απαραίτητος περαιτέρω απεικονιστικός έλεγχος. Ορισμένες φορές μπορεί να ζητηθεί Αξονική Τομογραφία για των έλεγχο των γύρω δομών σε περιπτώσεις μεγάλων όζων και επέκτασης στο θώρακα, ώστε να γίνει σωστά το πλάνο του χειρουργείου.
Τί είναι η διαγνωστική ημιθυρεοειδεκτομή;
Η διαγνωστική ημιθυρεοειδεκτομή είναι η χειρουργική επέμβαση που περιλαμβάνει την αφαίρεση του μισού αδένα και συγκεκριμένα του ενός λοβού που περιλαμβάνει τον ύποπτο όζο και του ισθμού του θυρεοειδούς αδένα.
Πότε γίνεται η διαγνωστική ημιθυρεοειδεκτομή;
Η επέμβαση αυτή γίνεται όταν τα αποτελέσματα από τις προηγούμενες βιοψίες είναι ασαφή και δεν παρέχουν τις απαραίτητες πληροφορίες για ασφαλή διάγνωση, καθώς και όταν ο όζος συνεχίζει να έχει ύποπτα χαρακτηριστικά στον υπέρηχο παρά την καθησυχαστική βιοψία. Παρότι η ευαισθησία της FNA είναι υψηλή και έτσι παρέχει αξιόπιστες πληροφορίες για σωστή διάγνωση, υπάρχει ένα μικρό ποσοστό περιπτώσεων όπου δεν είναι διαγνωστική.
Δεν μπορεί να αφαιρεθεί μόνο ο όζος, χωρίς την αφαίρεση θυρεοειδικού ιστού;
Όχι. Είναι ασφαλέστερο να αφαιρεθεί ο λοβός του θυρεοειδή αδένα που περιλαμβάνει τον ύποπτο όζο και να αποσταλεί για παθολογοανατομική εξέταση. Ο Παθολογοανατόμος εξετάζει το παρασκεύασμα κάτω από το μικροσκόπιο και τις περισσότερες φορές είναι σε θέση να δώσει απαντήσεις για την ύπαρξη κακοήθειας, αλλά και για τυχόν διασπορά των καρκινικών κυττάρων. Ο φυσιολογικός θυρεοειδής αδένας που αφαιρείται μαζί με τον όζο βοηθάει στη διάκριση των καλοήθων όζων από τους κακοήθεις.
Τί γίνεται σε περίπτωση επιβεβαίωσης καρκίνου του θυρεοειδούς;
Στην περίπτωση αυτή συστήνεται ολική θυρεοειδεκτομή. Στην περίπτωση που υπάρχουν λεμφαδενικές μεταστάσεις μπορεί να γίνει και τραχηλικός λεμφαδενικός καθαρισμός. Σε συνεννόηση με τον Ογκολόγο θα αποφασιστεί θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο, ενώ για σοβαρότερες περιπτώσεις μπορεί να συζητηθεί η επιλογή της χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας.