Ο καρκίνος θυρεοειδούς αδένα αυξάνεται σε συχνότητα, αλλά ευτυχώς η πιθανότητα ίασης είναι υψηλή με καλή ποιότητα ζωής για τον ασθενή.
Υπάρχουν 4 κύριοι τύποι καρκίνου θυρεοειδούς αδένα:
- Θηλώδες
- Θυλακιώδες
- Μυελοειδές
- Αναπλαστικό (αδιαφοροποίητο)
Οι πιο συνηθισμένοι τύποι είναι το θηλώδες και το θυλακιώδες καρκίνωμα.
Πώς εμφανίζεται;
Συνήθως ο ίδιος ο ασθενής διαπιστώνει έναν όγκο στον τράχηλο. Άλλες φορές διαπιστώνεται κάποιος ύποπτος όζος του θυρεοειδούς αδένα τυχαία μετά από έναν υπέρηχο ή άλλη απεικονιστική εξέταση που γίνεται για άλλο λόγο.
Συμπτώματα που μπορεί να σχετίζονται με τον καρκίνο θυρεοειδούς είναι το βράγχος φωνής (βραχνάδα) και η δυσκολία κατά την κατάποση.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι όζοι του θυρεοειδούς, περίπου 95%, είναι καλοήθεις, αλλά είναι σημαντικό να διερευνώνται διεξοδικά από ειδικό.
Συνήθως η διερεύνηση περιλαμβάνει υπέρηχο θυρεοειδούς αδένα και τραχήλου από Ακτινολόγο με εμπειρία στους υπερήχους για την εντόπιση τυχόν όζων του θυρεοειδούς, αλλά και για την αξιολόγηση τυχόν ύποπτων χαρακτηριστικών.
Υπάρχει πιθανότητα να απαιτηθεί περαιτέρω έλεγχος κάποιου όζου με FNA (Fine Needle Aspiration) με την οποία λαμβάνονται κύτταρα από ύποπτους όζους και αποστέλλονται για κυτταρολογικό έλεγχο.
Ορισμένες φορές που δεν είναι δυνατόν να τεθεί η διάγνωση, μπορεί να απαιτηθεί επανάληψη της FNA ή περαιτέρω εξετάσεις ή χειρουργική επέμβαση (διαγνωστική ημιθυρεοειδεκτομή).
Ποιά είναι η θεραπεία;
Η θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο του καρκίνου, το μέγεθος και τη σχέση με τους γύρω ιστούς.
Θηλώδες και Θυλακιώδες Καρκίνωμα Θυρεοειδούς Αδένα
Το θηλώδες και το θυλακιώδες καρκίνωμα συνήθως θεραπεύονται με την αφαίρεση ολόκληρου του θυρεοειδούς αδένα. Αυτή η επέμβαση ονομάζεται ολική θυρεοειδεκτομή. Ορισμένες φορές, όπως για παράδειγμα για μικρού μεγέθους κακοήθεις όζους, η ημιθυρεοειδεκτομή, δηλαδή η αφαίρεση του μισού θυρεοειδούς αδένα που περιλαμβάνει το συγκεκριμένο όζο, είναι επαρκής θεραπεία. Σε περίπτωση που έχουν επηρεαστεί και οι γύρω λεμφαδένες, μπορεί να απαιτηθεί και τραχηλικός λεμφαδενικός καθαρισμός.
Οι πιθανές επιπλοκές μιας χειρουργικής επέμβασης αφαίρεσης του θυρεοειδούς αδένα είναι ο τραυματισμός των παραθυρεοειδών αδένων που είναι υπεύθυνοι για τον έλεγχο του ασβεστίου στον οργανισμό και ο τραυματισμός των λαρυγγικών νεύρων που επηρεάζουν την κινητικότητα και αισθητικότητα των φωνητικών χορδών. Συνήθως, οι επιπλοκές αυτές, εάν συμβούν, είναι παροδικές, ενώ σπάνια μπορεί να παραμείνουν μόνιμα. Για την προστασία των λαρυγγικών νεύρων, χρησιμοποιείται νευροδιεγέρτης κατά τη διάρκεια του χειρουργείου.
Ραδιενεργό Ιώδιο
Μετά την θυρεοειδεκτομή, πιθανώς να απαιτηθεί θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο. Αν δεν έχει αφαιρεθεί ολόκληρος ο θυρεοειδής αδένας ή εάν η πιθανότητα υποτροπής του καρκίνου είναι μικρή, τότε δεν απαιτείται θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο. Η θεραπεία αυτή στηρίζεται στο γεγονός ότι τα φυσιολογικά, αλλά και τα καρκινικά κύτταρα του θυρεοειδούς αδένα μπορούν να απορροφούν ραδιενεργό ιώδιο, ενώ δεν επηρεάζονται άλλα κύτταρα του οργανισμού από τη θεραπεία. Έτσι, το ραδιενεργό ιώδιο καταστρέφει τα καρκινικά θυρεοειδικά κύτταρα που πιθανώς να έχουν παραμείνει σε μικροσκοπικό επίπεδο μετά την αφαίρεση ολόκληρου του θυρεοειδούς αδένα. Η θεραπεία αυτή γίνεται συνήθως με τη χορήγηση μιας κάψουλας.
Πιθανές επιπλοκές της θεραπείας είναι η ξηροστομία και η μεταβολή της αίσθησης της γεύσης. Υπάρχουν επίσης ορισμένοι περιορισμοί σχετικά με την εγκυμοσύνη, αλλά και τη σύλληψη για διάστημα 6 μηνών μετά τη θεραπεία, οι οποίοι αναλύονται στη συζήτηση πριν την έναρξη της θεραπείας.
Μετά την ολική αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα, χρειάζεται καθημερινή θεραπεία αναπλήρωσης της θυρεοειδικής ορμόνης με χάπια η οποία θα καθοριστεί σε συνεργασία με Ενδοκρινολόγο.
Θυροξίνη (Λεβοθυροξίνη)
Η λεβοθυροξίνη, που είναι μια συνθετική θυροξίνη (Τ4), χορηγείται για την αναπλήρωση της θυρεοειδικής ορμόνης που γενικά παράγεται από το θυρεοειδή αδένα ο οποίος όμως έχει αφαιρεθεί με την ολική θυρεοειδεκτομή. Με τη λεβοθυροξίνη, προλαμβάνεται ο υποθυρεοειδισμός και είναι απαραίτητο αυτή να λαμβάνεται εφ’ όρου ζωής.
Μετεγχειρητικός έλεγχος
Συνήθως απαιτούνται μετά τη θεραπεία τακτικές αιματολογικές εξετάσεις, που περιλαμβάνουν έλεγχο θυρεοειδικών ορμονών. Επίσης, υπέρηχος του τραχήλου κατα τακτά χρονικά διαστήματα, ή άλλες απεικονιστικές εξετάσεις είναι σημαντικές για τον έλεγχο τυχόν υποτροπών.
Άλλοι τύποι καρκίνου
Μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς αδένα
Είναι σπάνιος τύπος που προέρχεται από τα παραθυλακιώδη κύτταρα (κύτταρα C) του θυρεοειδούς αδένα, τα οποία φυσιολογικά είναι υπεύθυνα για την έκκριση καλσιτονίνης. Ο τύπος αυτός καρκίνου συχνά έχει σχέση με κληρονομικούς παράγοντες, ενώ ακόμη μπορεί να συνυπάρχει και με άλλες ενδοκρινείς παθήσεις όπως το φαιοχρωμοκύττωμα και το αδένωμα των παραθυρεοειδών αδένων . Είναι καλό να διερευνώνται και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας με γονιδιακό έλεγχο.
Η θεραπεία περιλαμβάνει ολική θυρεοειδεκτομή, με πιθανό λεμφαδενικό καθαρισμό τραχήλου. Μετεγχειρητικά χρειάζεται τακτικός έλεγχος με αιματολογικές εξετάσεις, υπέρηχο και μέτρηση καλσιτονίνης.
Αναπλαστικό (αδιαφοροποίητο) καρκίνωμα θυρεοειδούς αδένα
Είναι σπάνιος, αλλά επιθετικός τύπος καρκίνου του θυρεοειδούς αδένα. Συνήθως εμφανίζεται σε μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς και η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα, τραχηλικό λεμφαδενικό καθαρισμό, χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία.
Λέμφωμα θυρεοειδούς αδένα
Είναι σπάνιος τύπος που εμφανίζεται συνήθως σε μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς.
Η πλειοψηφία των καρκινωμάτων του θυρεοειδούς αδένα μπορούν να θεραπευτούν, αρκεί να γίνει έγκαιρα η διάγνωση. Είναι σημαντικό να διερευνώνται πλήρως οι όζοι του θυρεοειδούς αδένα.
